ATIA & AHATA: Mester Plan Urgente Pa 2021

ATIA y AHATA a tuma nota cu no tin hopi informacion saliendo di gobierno referente e negosiacionan cu Hulanda, ni tampoco riba kico ta e plan pa Aruba despues di December 2020. Despues cu gobierno a logra yega na financiamiento te fin di aña, ta parse cu no tin urgencia pa yega na un acuerdo cu Hulanda, cual ta sigi crea un incertidumbre enorme bou di sector priva.

E financiamento local no ta solamento costa pueblo mas pa motibo di e interes mas halto, pero tampoco por cubri e buraco cu ta keda den presupuesto.

Den sector priva, companianan ta prepara nan presupuesto pa e siguiente aña mas tarda den e ultimo kwartaal di aña. Lamentablemente, sin transparencia den loke por spera den 2021, ta hopi dificil pa prepara un presupuesto cu por refleha realisticamente e aña financiero di un compania y con grandi e riesgo pa e compania ta den 2021. E anuncio cu lo sigi e loonsubsidie te cu December 2020 ta bon noticia, pero no ta kita afo, cu mester sa kico lo pasa na 2021 lo mas pronto posibel. Mester ofrece perspectiva pa nos economia haya e impulso necesario.

E hecho cu gobierno a logra sigura financiamento te cu luna di December di e aña aki, no ta motibo pa sinta man crusa te ora e siguiente necesidad financiero yega. Den e cuadro aki, tin hopi trabou pa hasi pa sigura cu sector priva ta sobrevivi e crisis y asina por sigura e maximo empleo posibel bou di e circumstancianan nobo cu nos ta bibando aden. Mester ta realistico y acepta e hecho, cu hopi hende lo perde trabouw, pero si no duna companianan un chens di restructura, e cantidad di hende cu lo perde trabouw lo ta dobbel of mas.

Ademas, mester concentra no solamente riba sigura financiamento pa por paga e empleadonan publico, FASE, loonsubsidie, etc, pero na mes momento mester enfoca riba esfuerzonan pa wanta y reactiva nos economia mientras cu ta reduci e gasto di aparato gubernamental.

ATIA y AHATA tabata hopi activo den e esfuersonan pa yuda miembronan y pa yega na ayudo financiero di gobierno durante e crisis, por ehempel subsidio di salario. Ademas, ambos gremio constantemente a ofrece otro sugerencianan y recomendacionan, a boga incansablemente pa flexibilisacion di ley laboral, y a aporta na e Masterplan di gobierno. Consecuentemente, ATIA y AHATA ta lamenta cu ainda no a haya contesta riba varios pregunta/peticion hasi na gobierno. Algun di esakinan ta lo siguiente:

  • Pa ki tempo por spera un reforma di e leynan laboral cu lo hasi posibel pa companianan por restructura pa por opera den e realidad nobo caminda entradanan a baha drasticamente y gastonan a keda mescos? Mester realisa cu aunke e loonsubsidie ta un ayudo necesario, den mayoria compania e no ta cubri ni mitar di e gastonan fiho cu un compania tin pa luna. E subsidio ta cubri parti di e gastonan di personal, pero e resto mester wordo cubri door di e compania, entre otro hipoteca/huur, coriente, etc.
  • Ki dia lo inicia implementacion di e Masterplan presenta pa gobierno na juli?
  • Ki dia lo evalua y implementa e sugerencianan cu ATIA y AHATA a hasi na Minister di Finanzas, Economia y Cultura den cuadro di ayudo fiscal pa retene cashflow den e companianan? E ayudo fiscal ta sumamente importante y urgente.
  • Ki plan concreto tin pa reactiva nos economia? E masterplan ta inclui hopi iniciativanan pa facilita negoshi, pero no ta duna un plan concreto pa activamente reactiva nos economia.

Den e tempo dificil, comunicacion ta e instrumento esencial pa crea transparencia, confiansa, perspectiva y pa yega na solucionan cu lo beneficia Aruba en general. ATIA y AHATA semper a y lo keda dispuesto pa dialogo y duna asistencia na tur gobierno pa traha na beneficio di Aruba.

ATIA: Restaura E Confiansa Entre Aruba Y Hulanda Ta Primordial Pa Yega Na Un Acuerdo Satisfactorio Pa Ambos Pais

Gobierno te ainda no a yega na un acuerdo cu Hulanda. Al contrario, a pospone e decision di firma un acuerdo por medio di un fiansa pa por cumpli cu su obligacionan finaciero pa proximo luna. Sinembargo, loke algun ta considera un logro pa gobierno, ta parse di ta mas bien un posponemento di loke parse  inevitabel.

Segun gobierno, Hulanda a hasi algun cambio den nan proposicion sin consulta esaki cu Aruba. Hulanda na su turno ta declara cu esaki no ta e caso. E ehempel aki ta duna un ilustracion di e falta di confiansa cu ta domina e negociacionan cu ta andando entre Aruba y Hulanda. Ta sumamente importante pa traha riba e relacion entre e dos paisnan y traha riba establece confiansa pa por yega na un nivel caminda cada partner tin e confiansa pa por adelanta den e negociacionan.

Lamentablemente, e zonidonan negativo ta inunda e balor grandi cu tin den e e hecho cu nos ta forma parti di un reino mas grandi. Como isla chikito, forma parti di e reino Hulandes ta trese trankilidad y confiansa, tambe den bista di resto di mundo. Ademas, nos mester realisa cu nos ta afortunado di por conta riba yudansa financiero di un pais cu si tin fondonan financiero no obstante e crisis enorme cu mundo ta pasando aden.

No por ignora cu e manera cu Hulanda a mara cierto rekisito na e di tres termino di fiansa no ta esun mas elegante y corecto, pero esaki ta duna mas rason ainda pa activamente traha riba e confiansa mutuo cu ta necesario pa por yega na un acuerdo cu tur dos pais por biba cune.

Aruba a prepara un masterplan cu ta contene varios reforma necesario, cual ta reformanan cu a wordo recomenda pa añas caba dor di diferente instancia local y internacional, pa transforma Aruba den un pais mas resiliente. Sinembargo, locual a sobresali den e masterplan ta e cantidad grandi di reformanan cu lo ta necesario pa nos pais. E problema ta cu tin escasez di profesionalnan necesario pa logra implementa tur e reformanan aki den corto tempo. Varios di e reformanan aki ta hopi urgente pa logra salbaguardia nos economia durante e crisis, y mayoria, manera entre otro flexibilisacion di leynan laboral, ta rekeri cambionan den ley. Firma un acuerdo cu Hulanda, no solamente lo kiermen ayudo financiero, pero alabes, y mesun importante, ta e ayudo tecnico cu Hulanda lo ofrece pa realisa e reformanan.

Por ultimo, no por subestima e efecto enorme cu incertidumbre tin riba nos economia. Tanten cu no yega un acuerdo cu por ofrece un cierto stabilidad, e confiansa den nos economia lo sigi abou, asina stagnando inversionan, kibrando companianan y creando mas desempleo. Esaki lo por tin su efecto negativo riba criminalidad cu lo afecta nos pilar economico mas importante, mirando cu nos turistanan ta bishita Aruba paso e ta wordo considera un di e paisnan mas sigur den region. Nos economia mester un lus na final di e tunnel pa e por fortalece. Un acuerdo pa ayudo financiero y tecnico lo trese e confiansa necesario bek den nos economia.

ATIA ta spera cu gobierno por traha riba e confiansa entre e paisnan y asina sigi e negociacionan pa yega na e miho acuerdo posibel lo mas pronto posibel. Nos economia ta sufriendo y no tin mucho rosea mas.

Subscribe to our newsletter

And hear the latest insights from our global network of founders, investors and advisors.